Ο Απατεώνας του Tinder: Γιατί κρίνουμε τόσο σκληρά τα θύματα ερωτικής απάτης;

“The Tinder Swindler”, “Inventing Anna”: Οι τηλεοπτικές σειρές που βασίζονται σε απάτες και εξαπατήσεις γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς, ειδικά στο Netflix. Και παλαιότερα το Χόλιγουντ είχε ασχοληθεί με τους επαγγελματίες απατεώνες όπως με το “Catch me if you can“ το 2002, τον τελευταίο όμως χρόνο, το είδος δεν έχει απλά ανθίσει, έχει κάνει ολόκληρο μπαχτσέ. Μήπως φταίει σε αυτό η on line ζωή μας; Το γεγονός ότι όλοι στα social media παρουσιάζουμε τον εαυτό που θέλουμε να είμαστε, μας φέρνει πιο κοντά στους ανθρώπους που το κάνουν αυτό επάγγελμα;

Ο “Απατεώνας του Tinder” είναι ο τίτλος του ντοκιμαντέρ για την ιστορία ενός εγκληματία που εξαπάτησε αρκετές γυναίκες, κλέβοντας τους τεράστια ποσά για να κάνει την υπερπολυτελή ζωή που ήθελε και βάζοντας τις να χρεωθούν τεράστια ποσά σε δάνεια, ενώ φυσικά δεν τους έδωσε ποτέ τίποτα πίσω. Ο Shimon Hayut (Leviev), υπολογίζεται ότι κατάφερε να αποσπάσει περίπου 10.000.000 δολάρια από θύματα στην Ευρώπη, παριστάνοντας τον γόνο οικογένειας επιχειρηματιών που ασχολούταν με τα διαμάντια. Φτιάχνοντας ένα προφίλ στο Tinder, πλησίαζε γυναίκες και προβάλλοντας στο Instagram μια ψεύτικη ζωή, τους έπαιζε τον πρίγκιπα, μέχρι δυστυχώς να έρθει η στιγμή που θα έπρεπε να τους ζητήσει λεφτά. Και εκεί ξεκινούσε το μαρτύριο.

Ο Simon, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα love bοmber, καθώς αρχικά προσέγγιζε τα θύματα του και τους έδινε τα πάντα, τόσο σε υλικό, όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο, από την αρχή. Τα έβαζε στην χλιδάτη ζωή του, είχε πάντα εξαιρετικούς τρόπους, πλήρωνε όλα τα έξοδα, επικοινωνούσε συνέχεια, έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον, ζητούσε να μπει σε σχέση μαζί τους και μόλις καταλάβαινε ότι είχε την πλήρη εμπιστοσύνη τους, τότε ήταν που ξεκινούσε τις χειριστικές συμπεριφορές και το gaslighting.

Οι ιστορίες εξαπάτησης και τα σεξιστικά σχόλια

Λίγες ώρες μετά την κυκλοφορία του ντοκιμαντέρ “The Tinder Swindler”, στις 2 Φεβρουαρίου, όσοι το είχαν παρακολουθήσει εξέφρασαν την άποψή τους στο Twitter. Σχόλια όπως «το ντοκιμαντέρ δείχνει πόσο ανόητες γίνονται οι γυναίκες όταν ερωτεύονται» ή «ποια παίρνει δάνεια 100.000 δολαρίων για έναν άνδρα με τον οποίο πέρασε τρεις μέρες μαζί; Το άξιζε», γέμισαν το hastag για το ντοκιμαντέρ στη δημοφιλή πλατφόρμα. Ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γύρω από το «The Tinder Swindler», φαίνεται να μην αξιολογεί τη σοβαρή απάτη που διέπραξε ο Χαγιούτ και αντίθετα χλευάζει και κατηγορεί τις γυναίκες τις ζωές των οποίων διέλυσε. Ακόμη χειρότερα, χαρακτηρίζοντάς τους ως «χρυσοθήρες», πολλοί κριτικοί διαστρέβλωσαν το θέμα παρουσιάζοντας τα θύματα του Χαγιούτ ως αρπακτικά.

“Inventing Anna”: Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος

Μερικές μέρες αργότερα, το Netflix κυκλοφόρησε μια νέα σειρά που βασίζεται σε μια άλλη διαβόητη απατεώνισσα, την Anna Sorokin γνωστή με την ψεύτικη ταυτότητά της Γερμανίδας κληρονόμου Anna Delvey. Το “Inventing Anna” ακολουθεί τη δημοσιογράφο Βίβιαν Κεντ – ο χαρακτήρας είναι βασισμένος στη πραγματική δημοσιογράφο Τζέσικα Πρέσλερ, το άρθρο της οποίας στην ιστοσελίδα The Cut το 2018 για τα εγκλήματα της Sorokin ενέπνευσε τη σειρά – καθώς ξετυλίγει τον περίπλοκο ιστό που ύφαινε γύρω της, προσποιούμενη ένα άτομο της υψηλής κοινωνίας που ξόδευε χρήματα στη Νέα Υόρκη.

Στην ουσία, αυτά που έκαναν οι Shimon Hayut και Anna Sorokin είναι παρόμοια. Αφιέρωσαν μήνες για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των θυμάτων τους και δεν τους έδιναν κανένα λόγο να πιστέψουν ότι θα άδειαζαν τις τσέπες τους. Υπήρξε ωστόσο έντονη διαφοροποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως προς το τι έκαναν οι δύο απατεώνες. Στην περίπτωση του Hayut, υπάρχει υπερβολική εστίαση στο γεγονός ότι οι γυναίκες αρχικά έλκονταν από αυτόν στο Tinder επειδή εμφανίζονταν ως δισεκατομμυριούχος, με πολλούς να επαναφέρουν τη λεκτική έκφραση μισογυνισμού της «γυναίκας χρυσοθήρα».

Γιατί είμαστε τόσο σκληροί με τα θύματα ερωτικής απάτης; Μια εγκληματολόγος εξηγεί

Σύμφωνα με την Dr Elisabeth Carter, εγκληματολόγο και επίκουρη καθηγήτρια στο London Kingston University, τα θύματα ερωτικής απάτης φαίνεται να δέχονται περισσότερα δηλητηριώδη σχόλια από το κοινό από ότι τα άλλα είδη απάτης. Όπως λέει η Catrter στην The Independent αυτό τροφοδοτείται από την ιδέα ότι τα θύματα έχουν «κάποιο βαθμό συνενοχής» για να λειτουργήσει η απάτη.

“Πρέπει να δώσουν πληροφορίες ή χρήματα κάποια στιγμή ώστε να λειτουργήσει η απάτη. Αυτό κάνει τους παρατηρητές να πιστεύουν ότι υπήρξες μέρος της, επομένως είναι δικό σου το λάθος”, εξηγεί.

“Η ερωτική απάτη όμως, και σχεδόν κάθε είδος απάτης, περιλαμβάνει ένα επίπεδο “χτισίματος” εμπιστοσύνης και χειραγώγησης. Το θύμα παίρνει τις αποφάσεις του μέσα σε μια σοβαρά παραμορφωμένη πραγματικότητα, και δεν μπορεί να κατηγορηθεί – έχει παραπλανηθεί και χειραγωγηθεί για να αποφασίσει σε συνθήκες καταναγκαστικού ελέγχου”.

Οι ερωτικές απάτες είναι ιδιαίτερα καταστροφικές, επειδή τα θύματα δεν χάνουν απλώς χρήματα, χάνουν επίσης μια σχέση που πίστευαν ότι ήταν πραγματική. “Αυτού του είδους οι απάτες είναι πολύ σκληρές και διαβρωτικές. Μπορούν να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα – ένα από τα θύματα στο “The Tinder Swindler” διατηρούσε σχέση με τον Shimon Hayut για 14 μήνες – και δεν μπορείς να ξεκόψεις τόσο απλά, έχεις αναπτύξει συναισθήματα”.

“Στην περίπτωση της ερωτικής απάτης, έχουν σχεδιάσει να εκμεταλλευτούν την εμπιστοσύνη, την αγάπη και την ειλικρίνειά σου στη σχέση με μόνο στόχο να πάρουν τα χρήματά σου. Είναι πολύ δύσκολο να ξεπεραστεί. Οι άνθρωποι όμως απλά επικεντρώνονται στα χρήματα που χάνουν και δεν βλέπουν την ψυχολογική βλάβη που έχει συμβεί ή τη παραπλάνηση”, λέει η εγληματολόγος.

Η Dr Carter προσθέτει ότι είναι παραπλανητικό το να θεωρείται ότι ο πλούτος είναι ο λόγος για τον οποίο αυτές οι γυναίκες συνέχισαν να έχουν σχέση με τον άντρα αυτόν. Και συνεχίζει: “Μπορεί να ήταν ο λόγος που την ξεκίνησαν, αλλά στο Tinder, οι άνθρωποι παίρνουν γρήγορες αποφάσεις με βάση μια φωτογραφία, ένα σύντομο βιογραφικό και ρίχνουν μια γρήγορη ματιά στον τρόπο ζωής ενός πιθανού συντρόφου”.

Αλλά αυτό που πραγματικά τις έπειθε δεν ήταν ο πλούτος, αλλά η μυστικότητα. Ακούμε συνεχώς “μην δίνετε χρήματα σε άτομα που δεν γνωρίζετε. Τα θύματα όμως δεν έδιναν χρήματα σε κάποιον που δεν γνώριζαν, δάνειζαν χρήματα στο σύντροφο ή στο φίλο τους. Οι άνθρωποι μοιράζονται συνέχεια χρήματα μέσα στην οικογένεια, με τους φίλους και συντρόφους», λέει.

Στην περίπτωση της Sorokin δόθηκε πολύ λιγότερη έμφαση στα θύματά της, επειδή εξαπατούσε την ελίτ. Ούτε η Sorokin ούτε ο Hayut ταιριάζουν με το στερεότυπο ότι οι απατεώνες είναι άνθρωποι με κουκούλες που κάθονται σε ένα σκοτεινό δωμάτιο πίσω από έναν υπολογιστή, πληκτρολογώντας κώδικες.

Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε στο μυαλό μας, είναι ότι ο Tinder Swindler μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε άνθρωπος και μπορεί να μας προσεγγίσει με τον οποιονδήποτε τρόπο και να προσπαθήσει να χτίσει την οποιαδήποτε σχέση μαζί μας. Είτε μας αποσπά λεφτά, είτε ενέργεια και χρόνο, η τοξικότητα και οι κακές του πράξεις είναι γεγονός. Λυπηρό, αλλά γεγονός! Οπότε ας μην κρίνουμε τους άλλους αυστηρά!

Διάβασε ακόμα: O απατεώνας του Tinder, τα ιδιωτικά τζετ και τα διαμάντια