Σιωπή: Μήπως είναι το “κλειδί” της ψυχικής σου υγείας;

Σιωπή. Για κάποιους η σιωπή είναι χρυσός. Άλλοι δεν την αντέχουν ούτε στιγμή. Το κατά πόσο κάποιος μπορεί να εκτιμήσει τη σιωπή εξαρτάται από τα ποσοστά της εσωστρέφειας, ή εξωστρέφειάς του.

Πάντως, είτε μπορείτε να δουλέψετε εύκολα σε ένα γεμάτο δωμάτιο, είτε υποφέρετε από την ηχορύπανση, η σιωπή είναι μια πολύ χρήσιμη συνήθεια, την οποία όλοι πρέπει να εντάξουμε στην ημέρα μας. Η Κλινική Ψυχολόγος Amy Sullivan, PsyD, ABPP, μας δίνει μερικούς πολύ καλούς λόγους για να την αγαπήσουμε!

Η σιωπή έχει πολλά πνευματικά οφέλη

Η σιωπή προσφέρει ευκαιρίες για αυτοστοχασμό και ενεργοποιεί πολλαπλά μέρη του εγκεφάλου. Μας δίνει χρόνο να μειώσουμε τους “εσωτερικούς θορύβους” και να αυξήσουμε την επίγνωση του τι είναι πιο σημαντικό. Και επίσης καλλιεργεί την ενσυνειδητότητα, το να μπορούμε δηλαδή να αναγνωρίζουμε, να είμαστε παρόντες και να ζούμε τη στιγμή.

Η σιωπή έχει και σωματικά οφέλη

«Όταν είμαστε απογοητευμένοι με οτιδήποτε, το να το παλέψουμε ή να μην κάνουμε τίποτα απολύτως, όσο περίεργο κι αν ακούγεται είναι υπερφόρτωση που προκαλεί μια σειρά από προβλήματα», λέει η Δρ. Sullivan. «Μπορούμε απλώς να χρησιμοποιήσουμε μερικές ήρεμες, ήσυχες στιγμές. Μας βοηθούν να αξιοποιήσουμε ένα διαφορετικό μέρος του νευρικού συστήματος που σταματά τη φυσική απόκριση του σώματός μας στο στρες».

Εν ολίγοις η σιωπή βοηθά:

• Στη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
• Βελτιώνει τον καρδιακό ρυθμό.
• Σταθεροποιεί την αναπνοή.
• Μειώνει την ένταση των μυών.
• Μας βοηθά να εστιάσουμε στη στιγμή.

Γιατί εναντιωνόμαστε στη σιωπή;

Ο σύχρονος άνθρωπος χρησιμοποιεί συχνά τα εξωτερικά ερεθίσματα (όπως τα κινητά τηλέφωνο ή τα social media) προκειμένου να του αποσπούν την προσοχή από προσωπικές σκέψεις ή συναισθήματα με τα οποία νιώθει άβολα. Τείνουμε μάλιστα να είμαστε λιγότερο επιδέξιοι στη διαχείριση της πλήξης και δυσκολευόμαστε να βρούμε τρόπους που να μας ηρεμούν.

Αλλά η σιωπή και η απόσταση δημιουργεί ευκαιρίες για ξεκούραση, χαλάρωση και επαναφόρτιση.

“Το να μάθουμε να απολαμβάνουμε την ηρεμία και να στοχαζόμαστε είναι ένα από τα μεγαλύτερα δώρα που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας και στους γύρω μας”, λέει η Δρ. Sullivan. “Το να κοιτάζουμε εσωτερικά και εμβαθύνουμε στο σύστημα αξιών μας, τις επιθυμίες και τις ανάγκες, μας βοηθάει να τις ισχυροποιούμε ή να τις επαναπροσδιορίζουμε, ανάλογα με τις ανάγκες μας”.

Ποιες δεξιότητες μας βοηθά να αναπτύξουμε η σιωπή

• Να εμβαθύνουμε.
• Να δημιουργήσουμε πιο δυνατές σχέσεις.
• Να βελτιώσουμε τις δημιουργικές μας δεξιότητες.
• Να βελτιώσουμε τις δεξιότητες επικοινωνίας.
• Να μάθουμε να διαχειριζόμαστε καλύτερα τον χρόνο μας.

Γιατί η σιωπή είναι τώρα περισσότερο επιτακτική από ποτέ;

Η επιστήμη διαπιστώνει ότι η «ηχορρύπανση» μπορεί να μας εξαντλήσει ψυχικά, να επιβαρύνει την υγεία και να αυξήσει εντυπωσιακά το άγχος. Κι αυτό δυστυχώς μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και καρδιοπάθειες. Ακόμα και χαμηλά επίπεδα θορύβου μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από ανεπιθύμητες παρενέργειες. Μέχρι και να οδηγήσουν κάποιον κυριολεκτικά στην τρέλα», σύμφωνα με την wellness coach Carolanne Wright. 

O συγγραφέας Daniel A. Gross αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του This is Your Brain on Silence: «Μελέτες πάνω στην ανθρώπινη φυσιολογία μας βοήθησαν να εξηγήσουμε πώς ένα αόρατο φαινόμενο μπορεί να έχει μια έντονη σωματική επίδραση. Τα ηχητικά κύματα δονούν τα οστά του αυτιού, τα οποία μεταδίδουν την κίνηση στον ελικοειδή κοχλία. Ο κοχλίας μετατρέπει τις μηχανικές δονήσεις σε ηλεκτρικά σήματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος μέσω των νευρώνων. Το σώμα αντιδρά αμέσως με τη δύναμη αυτών των σημάτων, ακόμα και όταν βρίσκεται σε βαθύ ύπνο.

Νευροφυσιολογικές έρευνες δείχνουν ότι οι θόρυβοι ενεργοποιούν αρχικά την αμυγδαλή, μια ομάδα νευρώνων που βρίσκονται κοντά στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου και σχετίζονται με το σχηματισμό της μνήμης και των συναισθημάτων. Η ενεργοποίηση την αμυγδαλής προκαλεί την άμεση απελευθέρωση των ορμονών του στρες, όπως εἰναι η κορτιζόλη. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι που ζουν συνεχώς σε θορυβώδη περιβάλλοντα συχνά βιώνουν αυξημένα επίπεδα χρόνιου άγχους.»

Πώς να βρείτε “χώρο” για την πολυπόθητη σιωπή

«Ο διαλογισμός είναι η πρακτική του να κάθεσαι στη σιωπή και να εστιάζεις στην παρούσα στιγμή. Αυτός είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ενσωματώσετε τον ήσυχο χρόνο στη μέρα σας», λέει η Δρ. Sullivan.

“Για αρχή, ρυθμίστε ένα χρονόμετρο για ένα λεπτό. Περάστε αυτόν τον χρόνο απλώς καθισμένοι ή ξαπλωμένοι στη σιωπή. Αυτό καλό θα ήταν να σας γίνει καθημερινή πρακτική. Το πρώτο λεπτό είναι αρκετά δύσκολο για πολλούς ανθρώπους. Είναι δύσκολο να κάθεσαι ακίνητος. Με τον καιρό, όμως, τα καταφέρνεις καλύτερα. Νιώθεις πιο ήρεμος και τελικά θέλεις περισσότερα λεπτά ακινησίας”.

• Γενικά δεν χρειάζεται να έχετε μια επίσημη πρακτική διαλογισμού για να βρείτε χρόνο ησυχίας. Δοκιμάστε:
• Απολαμβάνοντας τον καφέ σας το πρωί χωρίς τη συντροφιά του κινητού σας.
• Κοιτάζοντας απλώς δύο λεπτά έξω από το παράθυρο.
• Περπατώντας μόνοι σας και ακούγοντας τους φυσικούς θορύβους γύρω σας αντί για μουσική.

Δεν χρειάζεται να είναι κάτι περίπλοκο. Απλώς εκμεταλλευτείτε αυτές τις ήσυχες στιγμές όλη την ημέρα και το μυαλό και το σώμα σας θα σας ευχαριστήσουν για αυτό.

Διάβασε ακόμη: Εμπιστοσύνη: Πως ξέρω πότε να δείξω σε κάποιον;