Μπορείς να πάθεις overdose από συμπληρώματα διατροφής;

Ποια είναι η καλύτερη λύση όταν αισθάνεσαι τον οργανισμό σου εξαντλημένο; Να αρχίσεις αμέσως να πίνεις μεγάλες ποσότητες χυμού πορτοκαλιού; Να ακυρώσεις όλα τα σχέδια που έχεις κάνει και να επιλέξεις να μείνεις στο κρεβάτι; Ή ίσως να τρέξεις να προμηθευτείς βιταμίνες του συμπλέγματος Β και συμπληρώματα ψευδαργύρου μόλις αισθανθείς το κρύωμα να σε πλησιάζει;

Αν ανήκεις στην τελευταία κατηγορία, πρέπει να ξέρεις ότι οι γιατροί έχουν εκδώσει προειδοποιήσεις για υπερβολική δόση βιταμίνης D. Επομένως, πόσο ok είναι να αυξήσεις τα συμπληρώματα που παίρνεις το χειμώνα; Για μήνες, μπορεί να αισθάνεσαι ακμαία και καλά, χωρίς να περνάει από τα χείλη σου ούτε μια κάψουλα μουρουνέλαιου και ξαφνικά να σε χτυπά ένα κύμα ασθένειας ή κόπωσης και για εβδομάδες μετά να παίρνεις έξτρα δόση κάθε πολυβιταμίνης που έχεις στην κατοχή σου. Είναι λογικό, όταν αισθανόμαστε καλά, δεν νιώθουμε ότι χρειαζόμαστε επιπλέον διατροφική υποστήριξη. Είναι όμως σωστό;

«Νομίζω ότι γνωρίζουμε διαισθητικά πότε πρέπει να πάρουμε συμπληρώματα και πότε όχι», λέει η διατροφολόγος Marjolein Dutry van Haeften. «Όταν αισθανόμαστε υπέροχα, συχνά ξεχνάμε να πάρουμε τα συμπληρώματά μας και μετά έχουμε μια μικρή βουτιά και λέμε, «Ω ναι, θα ξεκινήσω να τα ξαναπαίρνω».

Ο Daniel O’Shaughnessy, διευθυντής διατροφής και πιστοποιημένος επαγγελματίας λειτουργικής ιατρικής στο The Naked Nutritionist, συμφωνεί, «Υποθέτω ότι οι άνθρωποι στρέφονται περισσότερο σε αυτά όταν είναι εξαντλημένοι ή υπάρχει δημόσιος κίνδυνος, όπως κατά τη διάρκεια του Covid, όταν οι άνθρωποι έψαχναν για περισσότερα συμπληρώματα ανοσίας». Το πρόβλημα, πιστεύει ο O’Shaughnessy, είναι ότι δεν είναι όλοι επαρκώς εκπαιδευμένοι σχετικά με τα συμπληρώματα για να γνωρίζουν ότι μπορείς επίσης να τα πάρεις όταν αισθάνεσαι υγιής για να υποστηρίξεις τη φυσιολογική λειτουργία.

Ποιες βιταμίνες πρέπει να παίρνεις κάθε μέρα;

Ως παιδιά, σε πολλούς από εμάς χορηγούνταν πολυβιταμίνες και μουρουνέλαιο μαζί με το πρωινό μας, και ίσως συνεχίζουμε να παίρνουμε ορισμένα συμπληρώματα όπως ο ψευδάργυρος ή η βιταμίνη C όταν κάποιος στο γραφείο έχει κρυολόγημα ή όταν αισθανόμαστε ελαφρώς πεσμένοι. Εάν πάλι πέρασες άγρυπνες νύχτες ή έχεις κράμπες μπορείς να αγόρασες μαγνήσιο.

Ο O’Shaughnessy επιβεβαιώνει ότι μια πολυβιταμίνη μπορεί να λαμβάνεται καθημερινά αν δεν ακολουθούμε μια πολύ υγιεινή διατροφή. Ωστόσο, οι πολυβιταμίνες μπορεί να μην είναι απαραίτητα ο καλύτερος τρόπος για να λάβεις τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Εάν ακολουθείς μια κυρίως φυτική διατροφή, βασισμένη σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα, οι πιθανότητες να χρειαστεί να πάρεις μια πολυβιταμίνη είναι μικρές. Εάν είσαι vegan, ωστόσο, μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνεις με συνέπεια ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα, όπως σίδηρο, Β12 και ωμέγα-3. Και αν έχεις κάνει εξετάσεις και γνωρίζεις ότι είσαι αναιμική ή έχεις οποιεσδήποτε ελλείψεις, τότε θα θέλεις να συμπληρώσεις αυτά τα θρεπτικά συστατικά είτε αισθάνεστε ληθαργική είτε όχι.

Μπορείς πραγματικά να πάθεις overdose από συμπληρώματα;

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας (NHS) προειδοποιεί να μην παίρνεις συμπληρώματα για πάρα πολύ καιρό. Η περίσσεια υδατοδιαλυτών βιταμινών όπως οι βιταμίνες C και Β αποβάλλονται εύκολα από το σώμα, αλλά η λήψη πολύ υψηλών δόσεων βιταμίνης Β6 (πάνω από 1,2 mg για τις γυναίκες) μπορεί να είναι επικίνδυνη, ενώ η υπερβολική ποσότητα Β3 (νιασίνη – πάνω από 13,2 mg για τις γυναίκες) μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη.

Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες, ωστόσο, είναι διαφορετικές. Μπορούν να συσσωρευτούν στο σώμα, οδηγώντας σε τοξικότητα. Η λήψη μεγάλων ποσοτήτων βιταμίνης Α μπορεί να είναι θανατηφόρα, η υπερβολική ποσότητα βιταμίνης D (πάνω από 600 IU) μπορεί να οδηγήσει σε ακανόνιστο καρδιακό παλμό και αυξημένα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα και η βιταμίνη Ε μπορεί να μειώσει την ικανότητα του αίματός μας να πήζει φυσιολογικά. Έτσι, πρέπει να παρακολουθείς πόσα από αυτά καταναλώνεις και να βεβαιωθείς ότι δεν παίρνεις απλώς στα τυφλά μια σειρά από συμπληρώματα που περιέχουν τα ίδια θρεπτικά συστατικά.

Αλλά αν αισθανόμαστε εξαντλημένοι, είναι η λήψη συμπληρωμάτων το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε; Εκτός από την ξεκούραση και μια καλά ισορροπημένη διατροφή, ο O’Shaughnessy λέει ότι συνιστά τη λήψη βιταμίνης C και D (η τελευταία είναι το μόνο συμπλήρωμα που το NHS συμβουλεύει τους περισσότερους από εμάς να παίρνουμε κατά τους χειμερινούς μήνες).

«Μου αρέσει επίσης να παίρνω βήτα γλυκάνες, οι οποίες προέρχονται από μύκητες και έχουν κάποιες υποστηρικτικές ιδιότητες του ανοσοποιητικού», λέει. Αυτές οι βήτα γλυκάνες είναι ένας τύπος διαλυτών φυτικών ινών που πιστεύεται ότι βοηθούν στην ενεργοποίηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού και προστατεύουν από λοιμώξεις.

Αν και υπάρχουν πιθανώς πολλά πράγματα που θα μπορούσες να κάνεις για να νιώσεις λίγο καλύτερα, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να παίρνεις συμπληρώματα μόνο όταν αισθάνεσαι λίγο άσχημα. Αλλά μόλις είσαι καλύτερα, καλό είναι να ελέγξεις με το γιατρό σου για να δεις εάν στην πραγματικότητα σου λείπει κάτι και να μάθεις πώς μπορείς να αναπληρώσεις τυχόν χαμηλότερα επίπεδα κάποιων βιταμινών σε μια βιώσιμη χρονική περίοδο.

Photos: istockphoto.com

Διάβασε ακόμη: 6 συμπληρώματα διατροφής για λαμπερό δέρμα