Πώς διαμορφώνουν τα social media την άποψή μας για τη δίκη Depp-Heard;

Υπάρχει μια παλιά ρήση που λέει: μην μιλάς για πολιτική, θρησκεία και λεφτά δημόσια ή σε κάποιον που μόλις γνώρισες. Βέβαια ζούμε πλέον στην εποχή των social media. Ίσως πρέπει να συμπληρώσουμε τη φράση: «πάρε το ρίσκο και συζήτησέ το» ειδικά σε θέματα όπως αυτό με τη δίκη του Johnny Depp και της Amber Heard. 

Τις τελευταίες εβδομάδες αυτή η δίκη έχει γίνει το talk of all towns globally και σίγουρα θα ακούσεις πολλές διαφορετικές γνώμες! Αυτό σημαίνει πως μπορείς να συζητήσεις με δυο άτομα τα οποία πιστεύουν τελείως διαφορετικά πράγματα για το τι συνέβη πραγματικά στη σχέση Depp- Heard και τα social media τους διαδραματίζουν τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της άποψης.

Αυτό από μόνο του δεν σημαίνει κάτι- το ξέραμε! Ό,τι εμφανίζεται στα χρονολόγιά μας, αφορά πάνω κάτω τα ενδιαφέροντά μας! Ακολουθώντας διαφορετικούς λογαριασμούς, είναι σα να εισέρχεσαι σε ένα διαφορετικό δωμάτιο συζήτησης κάθε φορά! Αυτά στα οποία κάνουμε follow, like, comment και αναζήτηση διαμορφώνουν ουσιαστικά και το περιεχόμενο του timeline μας. Επιπλέον, το πιο πιθανό είναι να ενισχύσουν τις ήδη υπάρχουσες πεποιθήσεις ή σκέψεις μας – εξαιτίας του περιεχομένου που μας εμφανίζει ο εκάστοτε αλγόριθμος.  

Αλλά υπάρχει κάτι σχετικά με το πώς εξελίχθηκε αυτή η δίκη στο διαδίκτυο και πώς αυτό διαμόρφωσε τις απόψεις των ανθρώπων που φαίνεται να ‘ναι πιο περίπλοκα «πονηρό» απ’ ότι συνήθως. Το περιεχόμενο που φτάνει σε όλους εμάς αλλά και οι λεπτομέρειες μιας δίκης που γίνεται μίλια μακριά, έχει υπερβεί αυτό που θα περίμενε κάποιος από έναν… αλγόριθμο!  Και το ζήτημα είναι πιο πολύπλοκο από ένα απλό αποτέλεσμα παραπληροφόρησης.

Ενώ υπάρχουν πολλές καταγγελίες ότι μερικά από τα νέα που διαδίδονται είναι fake, εγείρονται ερωτηματικά για το εάν οι δύο στρατοί των fan των Amber και Depp είναι πραγματικοί άνθρωποι ή bots, δηλαδή εάν οι πληροφορίες που βγαίνουν είναι αληθείς ή «φυτεμένες».

Ο Carl Miller, διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Ανάλυσης Κοινωνικών Μέσων, εξηγεί: «Η παραπληροφόρηση δεν είναι το κεντρικό πρόβλημα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η διαδικτυακή χειραγώγηση. Μπορεί να επηρεαστείς από διάφορες κατευθύνσεις, όμως στο διαδίκτυο αυτό συμβαίνει μέσω συντονισμένων εκστρατειών που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να προκαλούν αλλαγές στη συμπεριφορά και τη στάση ενός ατόμου. Σκεφτείτε το ως μια σκιώδη βιομηχανία ή μια «εμπορική τέχνη» που χρησιμοποιεί ένα σύνολο τεχνικών για να μας εκμεταλλευτεί με κρυφούς τρόπους.

«Αυτές οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται από τον στρατό σε αυταρχικά κράτη γίνονται ολοένα και περισσότερο μέρος των κυρίαρχων πολιτικών εκστρατειών, των spammers και των εγκληματιών στον κυβερνοχώρο, των επικίνδυνων εταιρειών δημοσίων σχέσεων και των εξτρεμιστικών πολιτικών οργανώσεων», λέει ο Miller.

Ουσιαστικά αυτό σημαίνει πως ο αλγόριθμος σκιαγραφεί την διαδικτυακή μας ταυτότητα- τι μας αρέσει, ποια είναι τα ενδιαφέροντά μας, με ποιους συνδεόμαστε online, τι μοιραζόμαστε με τους φίλους μας κοκ! «Η εκμετάλλευση της αγανάκτησης, του χιούμορ και του θυμού αποτελούν μέρος των εκστρατειών αυτών. Το συναίσθημα μπορεί να αλλάξει την οπτική γωνία που βλέπει κάποιος ένα ζήτημα. Αυτό μπορεί εν δυνάμει να δημιουργήσει μια πολύ διαστρεβλωμένη εικόνα του κόσμου».

@creative_pixel_ #objectionhearsay #amberheard #johnnydepp #justiceforjohnnydepp #trials #jason #momoa #witness #abuseawareness #lawandcrime #deepdive #jasonmomoa #court ♬ original sound – Creative Pixel

Όσον αφορά στη δίκη, εκτός από την πιθανή προοπτική να έχει υπάρξει διαδικτυακή χειραγώγηση στην κάλυψή της, αυτό που ουσιαστικά έχει συμβεί, είναι η διακωμώδηση των δικαστικών διαδικασιών που κατέληξε σε viral πηγή ψυχαγωγίας. Τα viral βίντεο στο Tik Tok όπως και τα χιουμοριστικά σκετσάκια του Saturday Night Fever έχουν μετατρέψει μια πολύ θλιβερή και οδυνηρή κατάσταση σε αστείο θέαμα ανεξάρτητα από το ποια μεριά υποστηρίζεις. Κι αυτό έχει ανησυχήσει διάφορα γυναικεία forum.

@amberlturd 🎤 💥 #johnnydepp #johnnydepp #fypシ #amberheardjohnnydepp #camillavasquez #fyp #jonnydepp #jonnydepp #amberturd ♬ original sound – Amberturdddd

Από τη μια μυπάρχουν τα «αστεία» memes που διακωμωδούν την ενδοοικογενειακή βία, τα memes που μέσω του χιούμορ ακυρώνουν καταγγελίες για υποτιθέμενες επιθέσεις. Η κακοποίηση από όπου κι αν προέρχεται, δεν είναι ποτέ αστεία. Από την άλλη, είδαμε πως μια γυναίκα δεν είναι πάντα το θύμα καθώς έχει ήδη αποδειχτεί ότι η Amber έχει κακοποιήσει πολλές φορές τον πρώην σύζυγό της.

Επιπλέον, υπάρχει ένα τεράστιο διαδικτυακό κίνημα υπέρ του Johnny Depp που οφείλεται -εκτός από το ότι είναι αγαπητός και ευρέως γνωστός στον κόσμο- και στην διαδικτυακή καμπάνια υπέρ του και στα hashtags όπως το #justiceForJohhny, #AmberTurd και #crazyamber κα. Τα άπειρα βίντεο που κυκλοφορούν σε όλες τις πλατφόρμες βάζουν και τη δική τους σφραγίδα στη διαμόρφωση του κοινού αισθήματος απέναντι στους δυο αντίδικους.

@amberlturd Johnnys last testimony 🥹#fypシ #johnnydepp #amberheardjohnnydepp #justiceforjohnnydepp #jonnydepp #foryoupage #johnnydeppisinnocent #johnnydepptiktok ♬ original sound – Amberturdddd

Το μόνο σίγουρο είναι ο Depp και η Ηeard είχαν μια εξαιρετικά δυσλειτουργική και βίαιη σχέση και η αλήθεια δεν θα αποκαλυφθεί από τα social media. Οι υποθέσεις με ενδοοικογενειακή βία είναι πολύ σοβαρές, πολύπλευρες αλλά και δύσκολες ψυχολογικά και μπορούν γρήγορα να διαστρεβλωθούν στο διαδίκτυο. Όσο περιμένουμε την ετυμηγορία, είναι καλό να θυμόμαστε πως τα social δεν δίνουν πλήρη εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από μια κλειστή πόρτα… όσο ανοιχτή κι αν φαίνεται να είναι!

Τα σύνθετα συμβάντα μπορούν γρήγορα να γίνουν δυαδικά και αναγωγικά στο διαδίκτυο. Έτσι, ενώ ο κόσμος περιμένει την ετυμηγορία, να θυμάστε ότι η «δίκη» από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν δίνει απαραίτητα την πλήρη εικόνα.