Το Σύνδρομο της “Ψεύτικης Ελπίδας”: Μήπως πάσχεις κι εσύ από αυτό;

“Αυτή τη χρονιά δεν θα αφήσω κανέναν να με εκμεταλλευτεί”, “Αυτή τη χρονιά σίγουρα θα ξεκινήσω γυμναστική”. “Αυτή τη χρονιά θα αρχίσω να τρώω υγιεινά”! Αν πεις ότι κάθε νέα χρονιά δεν υπόσχεσαι στον εαυτό σου ότι κάτι πρέπει να αλλάξεις θα πεις ψέματα. Και δεν το λέμε εμείς, αλλά οι έρευνες!

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες το 40-50% των Αμερικανών και το 60-70% των Βρετανών παίρνουν βαρύγδουπες αποφάσεις για τη νέα χρονιά.

Πιο συγκεκριμένα, το 60% από εμάς υποφέρουμε από αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν The False Hope Syndrome (Σύνδρομο Ψεύτικης Ελπίδας). Δηλαδή, σα να λέμε δεσμευόμαστε να κάνουμε κάποια πράγματα στα οποία αποτύχαμε τα προηγούμενα χρόνια. Είναι σίγουρα αξιοθαύμαστο το πόση επιμονή μπορούμε να δείχνουμε με την αποτυχία.

Εντάξει, δεν είναι κακό να θέτεις στόχους, να κάνεις σχέδια ή όνειρα. Τα New Year’s Resolutions δεν είναι άσχημα. Άσχημα καταλήγουν όταν γίνονται ένας ακόμη τρόπος να πιέσουμε (άσκοπα) τον εαυτό μας και να νιώσουμε απογοήτευση όταν δε θα καταφέρουμε να τα επιτύχουμε.

Θετική Ψυχολογία: Ναι μεν…αλλά!

Όταν ο διάσημος Αμερικανός ψυχολόγος Charles Richard Snyder στη δεκαετία του 80, μίλησε για πρώτη φορά για την Θεωρία της Ελπίδας (The Theory of Hope) δημιούργησε μια ολόκληρη Σχολή, αυτή της Θετικής Ψυχολογίας. Ο διάσημος καθηγητής μίλησε πολύ σωστά για την αξία της ελπίδας και της θετικής συμπεριφοράς.

Τι συμβαίνει όμως όταν στην πραγματικότητα μια τέτοια μεγάλη ελπίδα είναι αβάσιμη; Είναι δυνατόν μια τέτοια αισιοδοξία να αποτύχει και να έχει αρνητικό αποτέλεσμα; Διότι, παρόλο που οι προσδοκίες μπορεί να λειτουργήσουν ως κινητήριος δύναμη στη ζωή ενός ανθρώπου, μπορεί παράλληλα να τον εγκλωβίσουν σε έναν φαύλο κύκλο διαρκών ματαιώσεων και απογοητεύσεων.

Τι να κάνεις για να βγεις από τον κύκλο της ματαίωσης

#1 Κατανόησε τι σημαίνει πραγματική αλλαγή

Ας είμαστε ειλικρινείς, οι πραγματικές αλλαγές δεν συμβαίνουν 1η του μήνα ή από Δευτέρα. Η πεποίθηση ότι πρέπει να υπάρχει ένα συγκεκριμένο σημείο αφετηρίας αποδεικνύει απλά ότι δεν είσαι έτοιμος για την αλλαγή. Οι πραγματικές αλλαγές συμβαίνουν τώρα, τη στιγμή που βγήκες για περπάτημα αντί να δεις τηλεόραση γιατί θέλεις να αδυνατίσεις, τη στιγμή που ζήτησες συγνώμη από τον άνθρωπό σου που τσακωθήκατε γιατί θες να προσπαθήσεις περισσότερο για τη σχέση σας. Όλες οι αλλαγές που χρειάζεσαι στη ζωή σου ξεκινούν τη στιγμή που κάνεις την πρώτη κίνηση και όχι την ημερομηνία που νοητά ορίζεις.

#2 Σκέψου ότι δεν οφείλεις να αποδείξεις σε κανένα τίποτα

Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι οι αλλαγές αφορούν πρώτα εσένα, επομένως δεν χρειάζεται να ενημερώσεις κανέναν για αυτές. Τις περισσότερες φορές οι νέοι στόχοι που δηλώνουμε στους συγγενείς, φίλους ή ακόλουθους στα social media έχουν βασικό στόχο να επηρεάσουν τον τρόπο που μας βλέπουν οι άλλοι και όχι να φέρουν πραγματική αλλαγή στη ζωή μας. Δεν υπάρχει λόγος να υπόσχεσαι αλλαγές που κατά βάθος δε θέλεις να κάνεις γιατί θα απογοητεύσεις και εσένα και τους άλλους. Θέλεις πράγματι να μαγειρεύεις καθημερινά υγιεινά φαγητά ή απλά νομίζεις ότι αυτό είναι κάτι που θα θαυμάζουν οι άλλοι σε σένα; Είναι πολύ εύκολο να παρατήσεις πράγματα για τα οποία δε νοιαζόσουν ποτέ πραγματικά. Ίσως μάλιστα, γι’ αυτό δεν μπορείς να τα καταφέρεις.

#3 Σκέψου μήπως η λίστα με τις αποφάσεις σου είναι λάθος

Πολλοί άνθρωποι αποτυγχάνουν να τηρήσουν τις αποφάσεις τους για τη νέα χρονιά, επειδή, απλώς, βάζουν λάθος στόχους. Σύμφωνα με τους ερευνητές Baumeister & Heatherton τα λάθη που κάνουμε με τη λίστα αποφάσεων είναι τα εξής:

• Θέτουμε πάρα πολλούς στόχους. Αν δηλαδή σχεδιάζεις να κάνεις 32 σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής σου το 2023, μάλλον θα απογοητευτείς οικτρά. Ξεκίνησε με μικρά βήματα και βλέπεις…
• Θέτουμε αντιφατικούς στόχους. Για παράδειγμα αν φέτος έχεις αποφασίσει να εξοικονομήσεις περισσότερα χρήματα, ενώ ταυτόχρονα θέλεις μια νέα γκαρνταρόμπα γεμάτη επώνυμα κομμάτια τότε οι στόχοι σου απλώς δεν συνάδουν! Προτού δεσμευτείς για οποιαδήποτε απόφαση, βεβαιώσου ότι αλληλοσυμπληρώνονται, αυτό μόνο θα ενισχύσει τις πιθανότητές σου για επιτυχία.
• Θέτουμε πολύ μακρυπρόθεσμους στόχους. Δεν υπάρχει τίποτε κακό σε ένα πενταετές πρόγραμμα. Αν είσαι η μελλοντική κυβέρνηση. Αν είσαι η Μαίρη όμως, θυμήσου πώς η ζωή συμβαίνει τώρα που μιλάμε.

Διάβασε ακόμη: Υπέρ-ανάλυση: αυτή η μάστιγα που καίει το μυαλό σου! Γιατί το κάνεις; Η ψυχολόγος εξηγεί