«Γιατί δε μπορώ να κρατήσω τη δίαιτά μου;» Μια ψυχολόγος εξομολογείται!

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, είτε κάνω δίαιτα, είτε βοηθώ άλλους να την τηρήσουν. Όποια γυναίκα έχει μπει στη διαδικασία, ξέρει ότι θα αντιμετωπίσει νίκες και ήττες, ανταμοιβές και απογοητεύσεις, παραιτήσεις και αρκετό αδιέξοδο. Έχω προσπαθήσει πολύ με «τεχνικές», με «σωστές» δίαιτες, με κόλπα, με διάφορους γκουρού.

Αλλά μια μέρα σκέφτηκα, ότι, όταν σε ένα πρόβλημα δε βρίσκουμε λύσεις, είναι επειδή δεν έχουμε κάνει τις σωστές ερωτήσεις.

Ξεκίνησα, λοιπόν, να πειραματίζομαι για λίγο καιρό με αυτή την ιδέα, και τότε, σιγά σιγά ποιοτικές αλλαγές άρχισαν να συμβαίνουν, τόσο σε μένα, όσο και στους ανθρώπους που έρχονταν να με συμβουλευτούν.

Δείτε, πώς άλλαξα τρεις γνωστές ερωτήσεις, που δεν είχαν απάντηση, σε ερωτήσεις οι οποίες άνοιγαν ένα δρόμο ελπίδας:

1η λάθος ερώτηση: “Πώς θα σταματήσω να τρώω ή να τσιμπολογάω;”.

Όλες οι τεχνικές που ήξερα γι’ αυτό το πρόβλημα, μακροπρόθεσμα, αποτύγχαναν.

Επειδή, η σωστή ερώτηση είναι: Ποια είναι η λειτουργία αυτού του προβλήματος;

Είναι ίσως μια απρόσμενη σκέψη, αλλά, η αλήθεια είναι αυτή: αν κάτι συνεχίζει να υπάρχει, όσο και αν σε ταλαιπωρεί, σε κάτι χρησιμεύει. Για παράδειγμα, συνειδητοποίησα ότι, όταν ασχολούμουν με το πόσα κιλά είμαι, πόσα πρέπει να χάσω, αν πήρα βάρος, ποια δίαιτα πρέπει να κάνω, πόσες θερμίδες έχει η μπανάνα κ.α. αυτό αποσπούσε την προσοχή μου από άλλα πολύ πιο επώδυνα προβλήματα, που είχα και που δεν ήμουν ακόμα έτοιμη να αντιμετωπίσω.

Επίσης, το ξέρουμε καλά, το φαγητό μειώνει το άγχος σε πολλές από εμάς: οι ενδορφίνες και η σεροτονίνη που διεγείρονται από την κατανάλωση σοκολάτας για παράδειγμα φέρνουν ευχαρίστηση κάνοντας το άγχος να πέφτει κατακόρυφα. Δεν είναι η ιδέα μας, συμβαίνει. Το μόνο πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι, μακροπρόθεσμα, το άγχος διατηρείται: δε μαθαίνουμε άλλους τρόπους να το διαχειριζόμαστε, ούτε αντιμετωπίζουμε την πηγή του.

Παρατήρησα επίσης, ότι πολλές γυναίκες ρυθμίζουν το θυμό τους μέσα από το φαγητό. Τον «καταπίνουν». Επειδή μερικές φορές, το να εκφραστεί, φαντάζει πιο απειλητικό.

Κάτι που ακούω επίσης συχνά είναι: «Όταν τρώω, κάποιος μου κρατά συντροφιά».

Τα παραπάνω από το κανονικό κιλά επίσης προστατεύουν:

• Από σεξουαλικές παρενοχλήσεις (στο μυαλό μας μόνο).
• Από το φόβο να μην είμαι ελκυστική για άλλους και καταστρέψω τη σχέση μου.
• Από τον κίνδυνο να βρεθώ να έχω τελικά κάποια σχέση και να υποφέρω μέσα σε αυτή.

Άρχισα, λοιπόν, να δείχνω λίγη κατανόηση και να εμπιστοσύνη στον εαυτό μου, γιατί μπορεί να επέλεξε αυτόν τον τρόπο για να με προστατέψει από άλλα πιο δύσκολα. Η συμβουλή μου είναι, να ασχοληθείτε με τα δύσκολα. Ζητήστε βοήθεια από ειδικό. Ίσως έτσι μια μέρα, το πρόβλημα σταματήσει, ξαφνικά, να υπάρχει.

2η λάθος ερώτηση: «Γιατί δεν έχω αρκετή δύναμη θέλησης;»

Αυτή η φράση, πυροδοτεί ντροπή, όποια απάντηση κι αν δώσεις.

Επειδή η σωστή ερώτηση είναι: Πώς θα διατηρήσω την κινητοποίησή μου σε υψηλά επίπεδα;

Αχ αυτή η δύναμη της θέλησης! Αυτή η προκατάληψη, ότι πίσω από κάθε υπέρβαρο άνθρωπο κρύβεται ένας αδύναμος άνθρωπος, που δε μπορεί να αντισταθεί! Είναι ίσως και η αιτία που οι υπέρβαροι δέχονται τόσο μπούλινγκ.

Η επιστήμη της ψυχολογίας έχει αποδείξει όμως, ότι η δύναμη της θέλησης υπάρχει, αλλά εξαντλείται γρήγορα. Ότι τα αποθέματα που έχει κάποιος είναι λίγα. Δε φταίτε, αν μετά από λίγο δεν έχετε τα ίδια επίπεδα κινητοποίησης με το ξεκίνημα της δίαιτας. Έτσι αναμένεται να συμβαίνει! Η σωστή ερώτηση λοιπόν είναι, πώς θα διατηρήσω την κινητοποίησή μου.

Κατάλαβα, ότι το πρώτο μυστικό κρυβόταν στο να βρω, το υπέρτατο, κινητοποιητικό «Γιατί». Γιατί θέλω να χάσω βάρος; Για να φορέσω ωραίο φόρεμα στο γάμο της ξαδέρφης μου; Αυτό ίσως δεν κρατούσε την κινητοποίησή μου για πολύ καιρό. Ψάξτε μαζί μου, βαθύτερα. Γιατί θέλετε να το φορέσετε; Για να είστε ωραία; Για να βρείτε ταίρι; Για να σας αποδέχονται; Για να μη μείνετε μόνη; Για να έχετε αυτοπεποίθηση; Τι είναι αυτό που, όταν το βρείτε σας γεμίζει ενέργεια, η ιδέα;

Μία μεγάλη παγίδα για την κινητοποίηση είναι όταν λέμε “αυτή τη φορά δε θα με σταματήσει τίποτα, το ‘χω”. Αντίθετα, το δεύτερο μυστικό είναι: να περιμένετε την υποτροπή (relapse). Όχι μόνο να την αναμένετε, αλλά να τη κάνετε και μέρος του σχεδίου. Μην ξεχνάτε ποτέ, ότι, αφού η θέλησή σας, όπως έγινε και με την δική μου, θα μας εγκαταλείψει και αυτή τη φορά (επαναλάβετε πολλές φορές, μεγαλόφωνα, αυτή την αλήθεια), είναι πιο έξυπνο, να την καλωσορίσουμε όταν έρθει.

Μην θυμώσετε με τον εαυτό σας (μην έχετε δηλαδή προσδοκία ότι δεν θα φερθείτε ως άνθρωπος!). Μην πείτε, τώρα έφαγα γλυκό, τελείωσε, τα κατέστρεψα όλα. Απλά συνεχίστε τη δίαιτα. Είναι μέρος του σχεδίου (σας). Η κινητοποίηση δεν είναι μια μπάλα που κλοτσήσαμε μια φορά και θα κινείται αέναα στην πορεία της. Είναι μια μπάλα που τρέχουμε από πίσω της και δίνουμε νέα ώθηση κάθε φορά που σταματά.

3η λάθος ερώτηση: «Καταπιέζομαι, να ακολουθήσω κανόνες, να κάνω κάποια δίαιτα που οι άλλοι μου επιβάλλουν. Γιατί να το κάνω;»

Δεν ξέρω για σας, αλλά εμένα αυτή η οπτική με κάνει να επαναστατώ, να ταυτίζομαι με το αντιδραστικό κομμάτι μέσα μου και… να αποτυγχάνω.

Επειδή η σωστή ερώτηση είναι: Γιατί πρέπει να καταπιεστώ για να πετύχω;

Άλλη μια δημοφιλής ιδέα: αν δεν υποφέρω, δε θα πετύχω. Για να λειτουργήσει η δίαιτα δηλαδή, πρέπει να ασκήσω κάποια βία, να υποτάξω το απείθαρχο κομμάτι μου, να το τιθασεύσω. Σωστά; Το πρόβλημα με αυτή την οπτική είναι ότι ο επαναστάτης, ο ελεύθερος, απείθαρχος εαυτός εμφανίζεται ακριβώς τη στιγμή που εμφανίζεται και ο αυστηρός, ο επιτηρητής, ο κριτής -εαυτός και μόνο εξαιτίας του! Όσο και αν ταυτιζόμαστε με τον κριτή κατά τη διάρκεια της δίαιτας, τόσο ο επαναστάτης θα καραδοκεί για να πάρει κεφάλι.

Αυτή η αυστηρή φωνή μέσα μας, αν και έρχεται από πολύ παλιά (αλήθεια, μπορείτε να σκεφτείτε ποιος σας μιλούσε έτσι στο παρελθόν;) αλλά και η ρέμπελη φωνή, είναι και οι δύο τους κομμάτια του εαυτού μας στο σήμερα. Υπάρχουν γιατί και οι δύο προσπαθούν να μας προστατέψουν και θέλουν το καλό μας: Να μην προδώσουμε τους στόχους μας ή να μην υποφέρουμε. Ας το αναγνωρίσουμε αυτό. Αν το αναγνωρίσουμε, θα συμφιλιωθούν. Θα συνεργαστούν. Συμπεριλάβετε λοιπόν και τις δύο φωνές. Καταρτίστε ένα πρόγραμμα δίαιτας που θα ικανοποιεί και τις δύο. Θα έχει κανόνες και θα επιτρέπει ελευθερίες. “Χαϊδέψτε τα αυτιά” και των δύο τους. Μόνο τότε θα ενωθούν σε μία φωνή και θα σταματήσει η εσωτερική σύγκρουση μέσα μας.

Ας θέσουμε λοιπόν τις ερωτήσεις που έχουν απάντηση. Και ας σταθούμε απέναντι σε αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα, με ενσυναίσθηση και κατανόηση προς τον εαυτό μας. Αυτή η στάση δε μπορεί να καταλήξει ποτέ σε αδιέξοδο. Πιστέψτε με, έχω δοκιμάσει οτιδήποτε άλλο.

Διάβασε ακόμη: “Πήγα σε λάθος ψυχολόγο και έγινα χειρότερα”: Η Αλεξάνδρα μοιράστηκε την εμπειρία της